Varlık Felsefesi Nedir?

  Varlık Felsefesi - Varlık Felsefesi Nedir?

Varlık felsefesinin konusu varlığın kendisidir. Varlık felsefesi Aristoteles'in ilk felsefe dediği disiplindir. Felsefede varlık çok geniş anlamlar içermektedir. "Varlık" ın bazı farklı anlamları vardır. ÖrneğinFelsefede varlık, "töz" anlamına da gelir. Töz, var olmak için kendisinden başka hiçbir şeye gereksinim duymayan varlıktır. Tözün bir başka anlamı da değişmelerin gerçekleştiği kalıcı varlıktır. Örneğin zihin veya madde bu anlamdabirer tözdür.

         Genel olarak Varlık, var olan her şeydir. Varlık, evrende var olan her şeyin ortak adıdır. Varlıkları iki gruba ayırabiliriz.

İnsan zihninden bağımsız olan varlıklara gerçek varlıklar denir. Örneğin: okul, ağaç, insan, aslan taş vb.

Varlığı insan zihnine bağlı olan varlıklara düşünsel (ideal) varlıklar denir. Örneğin, açılar, rakamlar, geometrik semboller, "Pi" sayısı, Kaf dağı, peri.

      Var olan hem bilimi hem de felsefeyi ilgilendirir. Bu nedenle bilim ve felsefenin varlık konusuna nasıl yaklaştıklarını görelim.

Tarihsel açıdan bakıldığında, felsefe varlık problemiyle başlamıştır. İlk defa Thales evrendeki her şeyin aslını yani ana varlığın ne olduğunu aramış ve bunu mitolojiden farklı olarak "Ana varlık sudur" şeklinde cevaplamıştır.

 2.Felsefe Açısından Varlık

Tarihsel açıdan bakıldığında, felsefe varlık problemiyle başlamıştır. İlk defa Thales evrendeki her şeyin aslını yani ana varlığın ne olduğunu aramış ve bunu mitolojiden farklı olarak "Ana varlık sudur" şeklinde cevaplamıştır. Bu şekilde varlık sorunu doğanın soruşturulmasıyla başlamıştır. Varlıkla ilgili tartışmalar ilk çağlardan günümüze kadar süregelmiştir.

Felsefe, varlığın var olup olmadığını, varsa ne olarak var olduğunu araştırır. Dış dünyadaki varlıkların gerçek mi? yoksa görünüşten mi ibaret olduğunu sorgular.Bunun için felsefenin varlığa yaklaşımı eleştireldir.

Felsefe varlığa var olarak yaklaştığında varlığı genel olarak bir bütün olarak ele alır.

Felsefe varlığı akıl yoluyla açıklar ve temellendirmeye çalışır.

Ontolojinin varlıkla ilgili bazı soruları: Gerçekten bir şey var mı? Var ise bu şeyin özü nedir? Varlık nedir? vb.

 3. Metafizik - Ontoloji

 Metafizik ve ontoloji kelime anlamları farklı olmasına rağmen aynı alanları paylaşırlar. Metafizik terimini ilk kullanan düşünür aynı zamanda Aristoteles'in öğrencisi olan Rodoslu Andronikos(MÖ 1. yy)'tur. Andronikos, MÖ 70'li yıllarda Aristoteles'in yazdıklarını düzenlerken onun, doğayı konu alan yazılarını "fizik" adı altında; varlığın ilk nedenleri ve ilkeleri ile ilgili yazdıklarını da "Metafizik (Fizik ötesi, Fizikten sonra gelen) adlı kitapta toplamıştır. Bu anlamda metafizik, doğa ötesi sorunlarla ilgili ussal (akılsal) açıklamalardır. Varlığın var olup olmadığı, tanrı, ruh, öteki dünya, ölümsüzlük gibi felsefenin ilk ve son sorunlarıyla uğraşır. Metafizik var olan asıl varlığı, görünenin arkasındaki asıl varlığı, ilk nedenleri ve ilk ilkeleri bir alandır. Bu konular üzerinde düşünen Aristoteles'e göre; tanrı her şeyin ilk nedeni ve ilk hareket ettiricisidir. Canlıyı cansızdan ayıran temel unsur ruhtur. Bireysel ruh ölümlü, insanlığa ait ruh ise ölümsüzdür. Evrendeki oluşun amacı Tanrıya ulaşmaktır.

Metafiziğin varlıkla ilgili temel soruları şunlardır : -Ölüm ötesi yaşam var mıdır? Evren nasıl oluşmuştur? Evrenin bir yaratıcısı var mı?Evren sonlu mu, sonsuz mudur? - Evrende amaçlılık var mıdır? vb sorular insan zihnini meşgul eder. İnsan aklıyla bu tür soruları ne çözebilmekte ne de göz ardı edebilmektedir.

Ontoloji Yunanca bir kavramdır. bu kavramı ilk kullanan ve ontolojiyi bir felsefe disiplini haline getiren Christian Wolff (1679-1754) olmuştur. varlığı, varolanları bir bütün halinde ele alıp inceleyen felsefe konusuna ontoloji (varlıkbilim, varlık felsefesi) denilir. Ontolojik anlamda varlık tek bir şeydir; yani cevherdir. Cevher var olmakbakımından diğer varolanlar tarafından da paylaşılan bir özelliğe sahiptir. Var olan varlığın içindeki birçokşeyi işaret eder. Örneğin kaya, masa, insan, bitki varlığın içindeki bir çok şeydir, varlık ise felsefe açısından kaya, masa, insan, bitki vb. birçok şeyi kapsayan tek bir şeydir.

18. yüzyıla gelindiğinde Kant, metafiziğe özellikle tanrı, ruh, evren gibi deney alanını aşan konularla ilgili ağır eleştiriler getirmiştir. Söz konusu problemlere kesin cevap verilemeyeceğini ileri sürmüştür. Kant'a göre metefizik bize sağlam bilgiler vermediğinden olgusal değildir ve metafizik kavramlar deneylenemezler.

Bazı düşünürler ise sonuçta asıl varlığın metafizik unsurlar içerdiğini ileri sürmektedir. 18. yy.da olumsuz bir anlam kazanan metafizik 19. yy.da yeniden itibarını kazanarak felsefe sahnesinde yerini almıştır. Fichte, Schelling ve Hegel gibi Alman düşünürler metafizik sistemler kurmuştur. 20. yy. da N. Hartman, "yeni ontoloji" adıyla bir varlık felsefesi ortaya koyarak klasik metafiziği sona erdirmeye çalışmıştır.

Metefizikle ontoloji  keskin  sınırlarla birbirinden ayrılamaz bir ilişkisi vardır. Konu alanı itibariye metafizik ontolojiden daha kapsamlıdır. metafizik hem fiziksel evreni hem de fizik ötesini kendine inceleme konusu yaparken, ontoloji ise kendisini sadece varolanla sınırlar. Dolayısıyla doğa ve insan bilimleri konuları açısından daha çok ontoloji ile ilgilidir. Felsefe ise en azından metafizik konuları göz ardı etmez.